به‌کارگیری روش ترکیبی FLQ-RAS در محاسبه جدول داده- ستانده چندمنطقه‌ای در ایران

Authors

  • افسانه شرکت دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبائی
  • علی اصغر بانوئی استاد، گروه توسعه و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
Abstract:

مساله تعادل و عدم تعادل فضایی همواره یکی از دغدغه­های سیاست‌گذاران و برنامه­ریزان منطقه­ای در ایران بوده است. تبیین این مساله نیازمند رعایت دو پیش­نیاز است که تاکنون مورد توجه تحلیل­گران منطقه‌ای در ایران قرار نگرفته است؛ نخست شناخت پایه­های نظری نظریه­های فضاپذیر و فضاگریز و دوم به‌کارگیری آمارهای یکپارچه و منسجم مانند جدول داده-ستانده چندمنطقه­ای. هدف اصلی مقاله حاضر واکاوی این دو پیش­نیاز در کنار به‌کارگیری الگوی چندمنطقه­ای با تاکید بر اثرات بازخوردی در سنجش تعادل و عدم تعادل فضایی است که حول سه سوال بررسی می­شود: آیا رابطه مستقیمی میان اندازه GDP مناطق با اثرات سرریزی و بازخوردی آن­ها وجود دارد؟ کدام‌یک از مناطق نقش بیشتری در تعادل فضایی دارند؟ و در نهایت کدام‌یک از بخش­های اقتصادی، نقش بیشتری در برقراری تعادل فضایی کشور ایفا می‌کنند؟ در راستای پاسخ به این سه سوال براساس آخرین مصوبه شورای عالی آمایش سرزمین و با استفاده از روش ترکیبی FLQ-RAS برای نخستین بار در ایران جدول داده-ستانده 9 منطقه در قالب 7 بخش اقتصادی برای سال 1390 محاسبه شده است. یافته­ها نشان می­دهند: 1- رابطه مستقیمی میان اندازه GDP و اثرات سرریزی مناطق وجود ندارد. 2- اثرات بازخوردی مناطقی که اندازه GDP کمتر است، بیشتر بوده و بنابراین مناطق فوق نقش بیشتری در ایجاد تعادل فضایی در کشور ایفا می­کنند و 3- اثرات بازخوردی بخش صنایع وابسته به کشاورزی در هشت منطقه بیشتر از سایر بخش­های اقتصادی است و به این ترتیب بخش پیشران در برقراری تعادل فضایی در کشور به‌شمار می­رود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

به کارگیری روش اصلاح شده FLQ-RAS در محاسبه جدول داده- ستانده استان فارس

نیاز به برنامه ­ریزی منطقه­ای در سال­های اخیر در جهان و ایران مورد توجه پژوهشگران و سیاست­گذاران اقتصادی واقع شده است. از این رو، روش­های مختلفی برای استفاده از آمار و داده­های منطقه­ای توسط پژوهشگران و اندیشمندان پیشنهاد شده است؛ اما به دلیل کم سابقه­تر بودن این نوع برنامه­ریزی و داده­های متفاوت هر کشور، استفاده از روش­های برنامه­ریزی منطقه­ای یک کشور برای سایر کشورها، نیاز به تعدیل مناسب با د...

full text

یک روش ترکیبی جدید FLQ-RAS برای محاسبه جدول داده ـ ستانده منطقه‌ای؛ مطالعه موردی استان گیلان

در این مقاله نشان می‌دهیم که به‌کارگیری هر نوع روش سهم مکانی در حفظ تراز جدول داده ـ ستانده منطقه‌ای نیاز به دو نوع پسماند دارد. برای برون‌رفت از این مسئله، روش ترکیبی جدید FLQ-RAS پیشنهاد می‌شود. این روش ضمن حفظ داده‌های رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران در حساب‌های منطقه‌ای، فقط صادرات به‌عنوان پسماند در نظر گرفته می‌شود. جدول ملی و منطقه‌ای (استان گیلان) سال 1381 و همچنین حساب‌های منطقه‌ای...

full text

جدول داده-ستانده ایران در جدول جهانی

جدول‏های داده-ستانده اطلاعات مفیدی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشورها به‏دست می‏دهد. علاوه براین، جدول داده-ستانده جهانی، امکان بررسی همزمان جایگاه اقتصادی و اجتماعی کشورهای مختلف در عرصه جهانی را فراهم می‏سازند. کمیسیون اروپا اقدام به تهیه جدول داده-ستانده جهانی به تفکیک 27 کشور عضو این اتحادیه، 16 کشور غیر اروپایی مطرح جهان و سایر نقاط دنیا از سال 1995 تا 2014 نموده است. به‏دلیل تجمیع داد و ست...

full text

جدول داده- ستانده مادی

در گذشته، تا چند دهة اخیر، فراوان سخن از نبرد انسان و طبیعت بود و پیدایش شهرها، احداث راه‌ها و  سدها، بهره‌برداری از زمین‌ها، دریاها، جنگل‌ها، مراتع و جزء این‌ها را «مهار طبیعت» و نشانه‌هایی از چیرگی انسان بر طبیعت می‌انگاشتند. امروزه، در نبرد میان انسان و طبیعت، طبیعت یا به‌‌قول متأخران محیط زیست سر تسلیم فرودآورده است. اما، هم‌زمان دریافته‌ایم که دست‌آورد این پیروزی بهتر که هیچ، شاید بدتر از ...

full text

آزمون فروض تکنولوژی در محاسبه جدول داده ستانده متقارن ایران: یک رهیافت اقتصاد سنجی

تحلیل جدول داده ستانده به‌ویژه در تجارت، محیط زیست، بهره‌وری برای برنامه ریزی و سیاستگذاری مورد توجه هستند. کیفیت  این تحلیل‌ها بستگی به نحوه ساخت جدول متقارن بر اساس انتخاب نوع تکنولوژی  (تکنولوژی  محصول در مقابل تکنولوژی  فعالیت) دارد. در دستورالعمل سازمان ملل متحد اختیار انتخاب نوع تکنولوژی  به کشورها واگذار شده است.  انتخاب نوع تکنولوژی  در ایران بر اساس قضاوت شخصی و نیاز نهاد آماری و همچنی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 81

pages  43- 90

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023